KINH PHÁP CÚ - PHẨM SONG YẾU

Bài kệ thứ 1

Ý dẫn đầu các pháp,

Ý làm chủ, ý tạo;

Nếu với ý ô nhiễm,

Nói lên hay hành động,

Khổ não bước theo sau,

Như xe, chân vật kéo.

Trong đạo Phật có tam nghiệp Thân, Khẩu, Ý. Thân là sắc đẹp, sức khỏe, thần sắc, thần khí. Khẩu là lời nói. Ý là suy nghĩ, cảm xúc để tạo ra Thân và Khẩu. Bạn học về các triết lý sống là để cảm hóa mình rồi cảm hóa người. Số phận được tạo nên bởi Ý. Dù có bao nhiêu của cải, vật chất, uy tín mà sống trái với nhân cách thì những thứ ấy rồi cũng sẽ tan biến hết. Một bài thuyết giảng nếu có điều xấu ở bên trong, người nghe khi làm theo sẽ bị hãm vào trong sự xấu xa ấy mà sinh ra những suy nghĩ sai lầm. Thiện hay ác không ở tính người mà ở suy nghĩ, khôn hay không cũng vậy, tất cả là ở suy nghĩ, không phải ở tính người. Người dù có nói hay thế nào mà trong tâm còn giữ sự hơn thua thì mọi lời nói ra sẽ không trọn vẹn bởi tâm người đó chưa tịnh, chỉ tĩnh thôi, thiếu đi chữ thiện nên không tịnh được. Người như vậy không cảm nhận được hạnh phúc, mà chỉ cảm nhận được sự hả hê, dè chừng, tức giận. Người phải lo nghĩ nhiều, cả những điều nên buông cũng giữ lại để trả thù, cứ mãi đi tranh giành cái không thuộc về mình thì khổ não sẽ mãi đi theo bởi nghiệp chồng nghiệp. Người có thể trốn được người chứ ai trốn được quả báo bao giờ. Đến một thời điểm thích hợp, tâm không tịnh, nụ cười không trọn vẹn thì chẳng khác nào con vật cứ phải kéo mãi một cái xe nặng ở phía sau với người chủ không tốt bụng, kéo thì sống mà ngừng kéo thì bị bỏ đói hoặc bị đánh chết. Người sống trái với lương tâm khổ như vậy đó, tâm chẳng bao giờ thanh tịnh, chỉ toàn là sợ hãi và chấp trước mà thôi.